Wytwarzanie i zastosowania żeliwa
Żeliwo powstaje w specjalnych piecach, zwanych żeliwiakami. Posiada je każda odlewnia żeliwa.
Przetapia się w nich surówkę z dodatkiem złomu stalowego i żeliwnego.
Otrzymuje się materiał służący do wykonywania odlewów. Po ostygnięciu odlanej formy wyrób jest szlifowany.
W ten sposób usuwa się ostre krawędzie oraz pozostałości po formie odlewniczej.
Następnie odlew jest sezonowany. W tym czasie maleją wewnętrzne naprężenia materiału, które mogłyby doprowadzić do jego odkształceń podczas eksploatacji.
W ten sposób powstają elementy stosowane np. w motoryzacji: skrzynie biegów, głowice, kadłuby silników, ale też przedmioty znane z użytku domowego: kaloryfery, piece, wyposażenie kuchenne: garnki, patelnie, brytfanny.
Żeliwo nagrzewa się szybko i równomiernie, stąd jego zastosowanie w technologiach grzewczych i naczyniach.
Z uwagi na wytrzymałość oraz odporność na korodowanie z żeliwa wykonuje się także elementy
instalacji wodno-kanalizacyjnych: włazy, wpusty uliczne czy rury.
Żeliwo – stop żelaza z węglem, zawierający 2,5-4,5% C i inne pierwiastki (Si, Mn, P, S), przeznaczony do wykonywania części maszyn, urządzeń przemysłowych i wyrobów codziennego użytku na drodze odlewania.
Zależnie od postaci węgla wyróżnia się żeliwa:
- białe(jasny przełom), w których węgiel występuje w postaci cementytu; mają one ograniczone zastosowanie,
- szare- z grafitem (szary przełom), w których węgiel występuje głównie jako grafit i częściowo związanej jako cementyt w perlicie; mają one szerokie zastosowanie.
Ze względu na kształt wydzieleń grafitu wyróżnia się żeliwo z grafitem płatkowym, sferoidalne i ciągliwe, połowiczne (pstre) – węgiel w postaci cementytu i grafitu.
